THIẾU VITAMIN B1 TRẺ EM
ĐẠI CƯƠNG
– Vitamin B1 (Thiamin) là coenzym trong chuyển hóa cacbonhydrat. Thiếu Vitamin sẽ làm ứ đọng acid pyruvic trong các mô. Vitamin B cũng cần để tổng hợp ra acetincholin, nên khi thiếu sẽ làm tổn thương chức năng thần kinh. Nguồn cung cấp Vitamin B1 là sữa mẹ, sữa bò, rau quả, ngũ cốc, trứng, … Ở trẻ lớn nếu ăn đủ thịt và rau thì không bị thiếu Vitamin B1.
– Vitamin B1 sẽ bị phá hủy bởi nhiệt, ở môi trường trung tính và kiềm.
– Trường hợp ăn uống thiếu thốn, thực phẩm cũ, mốc, môi trường đặc biệt, sẽ gây bệnh tê phù do thiếu Vitamin B1;
LÂM SÀNG
– Lúc đầu, trẻ có những triệu chứng chung như quấy khóc, chán ăn, nôn và táo bón.
– Thăm khám, trẻ có vẻ bụ bẫm, nhưng da xanh xao, mềm nhẽo, uể oải.
– Khó thở, nhịp tim nhanh, gan to.
– Các phản xạ gân gối, khuỷu đều mất.
– Trẻ không tăng cân, da như sáp.
– Nước tiểu ít, có albumin niệu, trụ niệu.
-Các dấu hiệu thần kinh như vô carti, ngủ gà, sụp mi, teo dây thần ,kinh thị giác.
– Tiếng khóc khàn do liệt thần kinh thanh quản là dấu hiệu đặc thù nhưng ít gặp ở trẻ còn bú.
– Tim phải to, tiếng tim nhanh, nhịp ngựa phi. Trên X quang: tim bị giãn; trên điện tâm đồ có tổn thương cơ tim.
– Suy tim, phù phổi cấp, chết rất đột ngột, nhất là ở trẻ còn bú.
CHẨN ĐOÁN
– Vì các triệu chứng lâm sàng trong bệnh thiếu Vitamin B1 hơi ít đặc thù, có thể gặp trong nhiều trường hợp rối loạn dinh dưỡng khác, nên đôi khi cần phải làm xét nghiệm định lượng acid lactic và acid pyruvic. Hai loại acid này thường ,tăng trong máu khi thiếu Vitamin B1. Có thể làm định lượng sau khi cho uống Glucoza hoặc cho vận động. Các nồng độ này sẽ trở lại bình thường sau khi cho uống Vitamin B1.
ĐIỀU TRỊ
– Cho Vitamin B1 với liều cao, 10mg ở trẻ em, 50mg với người mẹ (nếu trẻ còn bú). Cho uống hoặc tiêm bắp, tiêm tĩnh mạch khi có triệu chứng suy tim. Kết quả rõ rệt trong vòng 2 giờ. Sau đó cho tiếp liệu bổ sung trong nhiều tuần.
– Cho thêm các Vitamin phức hợp B vì thường có kèm theo thiếu cả nhóm B, ngoài điều trị bằng Vitamin B1.
DỰ PHÒNG
– Với trẻ còn bú, người mẹ cần ăn đủ chất. nhu cầu hàng ngày về Vitamin B1 là l,8mg; khi có thai và cho con bú là 2,3mg. Với trẻ còn bú, nhu cầu hằng ngày là 0,4mg, trẻ lớn là từ 0,6 – 1,2mg.
– Nhu cầu này sẽ tăng lên nếu ăn nhiều chất bột, cacbonhydrat. Rau, bột ngũ cốc nấu chín quá cũng sẽ bị phá hủy một lượng lớn Vitamin B.
