MÃN DỤC NAM GIỚI
ĐẠI CƯƠNG
1. Định nghĩa.
Mãn dục nam là tình trạng suy thoái các cơ quan trong cơ thể khi cao tuổi, đặc biệt là trục hạ đồi – tuyến yên – tinh hoàn làm giảm lượng testosteron trong máu (bình thường lượng testosteron máu là: 10 – 35 nanomol/lít).
2. Nguyên nhân.
Nội tiết tố testosteron máu giảm do các nguyên nhân sau:
– Tuổi càng cao, các cơ quan, trong đó có tuyến yên – tinh hoàn, càng bị suy thóai.
– Bị các bệnh làm rối loạn nhịp hoạt động của hệ thống trục hạ đồi – tuyến yên gây rối loạn sự sản xuất các nội tiết tố có liên quan khác.
– Di truy ền từ thế hệ trước.
– Dùng nhiều các loại thuốc có tính chất kháng androgen, ví dụ: dùng quá nhiều nội tiết tố estrogen, dùng các loại glucocorticoid, một số thuốc loại bucalutamid, flutamid , một số thuốc chữa bệnh khác như cimetidin…
– Một số bệnh gây nên như: tiểu đường, suy tuyến yên, các khối u vùng tuyến y ên – tinh hoàn, u tuyến thượng thận và các khối u ở các phủ tạng khác.
– Một số thói quen xấu như: nghiện rượu, thuốc lá, ma túy …
CHẨN ĐOÁN
1. Dựa vào các triệu chứng lâm sàng.
– Giảm ham muốn tình dục.
– Rối loạn cương dương – không giao hợp được.
– Tinh trùng yếu nên khó sinh con.
– Có những rối loạn về hệ thống tim – mạch như huy ết áp cao , thấp bất thường, tim đập nhanh, mặt đỏ bừng, hồi hộp…
– Rối loạn hô hấp: khó thở về ban đêm, ngáy to.
– Loãng xương, rất dễ gẫy xương ở những tư thế bất thường hoặc bị các chấn thương dù rất nh ẹ.
– Giảm thể tích và trương lực cơ, cho nên lười vận động vì dễ mỏi mệt. Toàn thân teo tóp dần.
– Lượng mỡ cơ thể tăng nhất là béo bụng.
– Da mất nước và răn rúm, tạo ra các nếp nhăn.
– Thần kinh: mất nhạy cảm của các phản xạ.
– Tâm thần: trầm cảm, thích cô độc, dễ tủi thân.
– Rối loạn hệ thống tạo máu: hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu…
Kết luận về chẩn đoán lâm sàng thì chỉ cần 1 triệu chứng về tình dục và 2 triệu chứng toàn thân là cần định hướng việc chẩn đoán về mãn dục nam giới.
2. Các triệu chứng cận lâm sàng.
– Các xét nghiệm về sinh hóa để đánh giá chức năng các phủ tạng toàn thân trong cơ thể.
– Các xét nghiệm về chẩn đoán hình ảnh để xác định các bệnh lý khác và để chẩn đoán phân biệt.
– Các xét nghiệm về nội tiết tố, chủ yếu là nội tiết tố sinh sản: LH, FSH, prolactin, estradiol, testosteron để tìm các bệnh rối loạn về nội tiết. Trong điều kiện hiện nay của Việt Nam các bệnh viện đa khoa tuyến tỉnh và các trung tâm nam học chịu trách nhiệm làm điều này.
– Tiêu chuẩn vàng để xác định mãn dục nam giới là lượng testosteron trong máu hạ thấp dưới mức bình thường (bình thường: 10 – 35 nanomol/lít).
ĐIỀU TRỊ
Bồi phụ testosteron vào cơ thể.
1. Chỉ định.
Những người có lượng testosteron thấp, có biểu hiện của mãn dục nam.
2. Chống chỉ định.
Những người đang có bệnh:
– U lành phì đại tuyến tiền liệt.
– Ung thư tuy ến tiền liệt.
3. Các dạng thuốc dòng testosteron.
a. Dạng viên.
– Undecanoat testosteron 40 mg/viên:
+ Liều tấn công: 3 – 4 viên/ngày x 30 ngày.
+ Liều duy trì: 1 – 2 viên/ngày x 30 ngày.
– Mesterolon 25 mg/viên:
+ Liều tấn công: 4 viên/ngày x 30 ngày.
+ Liều duy trì: 2 viên/ngày x 30 ngày .
b. Dạng tiêm.
Mesterolon 250 mg/ống/tuần x 4 tuần (tiêm bắp).
c. Dạng xoa.
Androgel 50 mg/gói, ngày xoa 1 gói ở mặt trong đùi hoặc lưng hoặc bụng trong 30 ngày.
4. Những điểm cần tư vấn về tình dục khi tuổi già.
– Khi có tuổi, hoạt động tình dục nhìn chung giảm sút nhưng ham muốn tình dục và khả năng tình dục có thể vẫn còn.
– Nếu tình dục của một người không đổi trong suốt cuộc đời thì những thay đổi sinh học liên quan đến tuổi ít rõ rệt.
– Tình dục là bình thường và tự nhiên, người có tuổi cần nhận biết khả năng tình dục của mình và trở nên thoải mái hơn với khả năng tình dục của mình.
– Có nhiều cách hoạt động tình dục chứ không phải chỉ quan hệ tình dục qua đường âm đạo: sờ tay, hôn, thủ dâm…, có nhiều cách làm đa dạng hóa cách biểu hiện tình dục của mình và điều đó là chấp nhận được.
– Có thể có hoạt động tình dục ở lứa tuổi 70 và trên 70 tuổi.
– Sức khỏe tình dục có thể làm lợi cho sức khỏe chung ở từng cá nhân có tuổi.
– Nếu có băn khoăn về sức khỏe và chức năng tình dục (về tương tác thuốc, các vấn đề sức khỏe mạn tính, các phẫu thuật,…), cần đi tư vấn và điều trị.
